Podstawowe informacje:
Liczba ludności (2013): 1,241 miliarda
Liczba zatrudnionych w przemyśle odzieżowym (2013): 6 milionów
Przemysł odzieżowy – procentowy udział w PKB : 4%
Przemysł odzieżowy – procentowy udział w eksporcie: 14%
Wartość eksportu odzieży (2012):
9,5 miliarda €[i]Procentowy udział przemysłu odzieżowego Indii w rynku światowym (2008):
3,6%[ii]Płaca minimalna (2013): Bangalore – 5915 INR (71,07€); Gurgaon – 6500 INR (78,11€); Tiripur – 7310 INR (87,88€)
Godna płaca wg organizacji Asia Floor Wage (2013): 16 240 INR (195,30€)
PRAWO DO GODNEJ PŁACY: Godna płaca to taka, którą otrzymuje się za standardowy tydzień pracy (nieprzekraczający 48 godzin) i taka, która wystarcza zatrudnionym w przemyśle odzieżowym na zakup jedzenia i ubrania dla siebie i swojej rodziny, opłacenia mieszkania, opieki zdrowotnej, kosztów transportu, edukacji, a także pozwala zaoszczędzić drobną sumę na nieprzewidziane wydatki i zdarzenia losowe.
Clean Clothes Campaign apeluje do:
- firm i marek odzieżowych o powzięcie zdecydowanych i mierzalnych kroków w celu zagwarantowania każdemu pracownikowi przemysłu odzieżowego godnej płacy.
- rządów krajów w których zlokalizowane są fabryki odzieżowe o ustanowienie płacy minimalnej na poziomie godnej płacy
- rządów krajów europejskich o wdrożenie regulacji, które zobowiążą koncerny do wzięcia odpowiedzialności za swój wpływ na życie pracowników zatrudnionych w ich łańcuchu dostaw, w tym realizacji prawa do godnej płacy.
PRZEMYSŁ ODZIEŻOWY W INDIACH
Produkcja odzieży w Indiach odbywa się głównie w trzech miastach: Gurgaon, na peryferiach Delhi, Bangalore w Karnataka oraz Tirupur w Tamil Nadu. Wytwarza się tam prawie 60% gotowej odzieży eksportowanej z Indii. W całym kraju zlokalizowanych jest ok. 36 175 fabryk, aczkolwiek przemysł odzieżowy w Indiach funkcjonuje w dużej mierze w oparciu o chałupnictwo i malutkie wytwórnie często pomijane w obliczeniach statystycznych.
Największym rynkiem zbytu dla indyjskiego przemysłu odzieżowego jest Unia Europejska, a zaraz za nią Stany Zjednoczone. Wiodące marki lokujące swoją produkcję w Indiach to: GAP, H&M, Wal-mart, Target, JC Penny, Tommy Hilfiger, Marks and Spencer, Next, Adidas, Nike i Puma.
Każdy z regionów gdzie lokowana jest produkcja ma swoją specjalizację: Tirupur specjalizuje się w dziewiarstwie i trykotażu, Bangalore w odzieży męskiej, a Gurgaon – damskiej. W Bangalore, większy odsetek siły roboczej w przemyśle odzieżowym stanowią kobiety (80%). Natomiast w Gurgaon ponad 80% pracowników to mężczyźni będący migrantami z indyjskich stanów Uttar Pradesh i Bihar.
Płaca minimalna
- Stawki płacy minimalnej w Indiach plasują się poniżej tych ustanowionych w indyjskim Akcie o Płacy Minimalnej.
- Stawki płacy minimalnej w Indiach są ustalane na poziomie krajowym, stanowym, branżowym i w zależności od zajmowanego stanowiska (Sekcja 27 i 28 Aktu o Płacy Minimalnej).
- Obecnie płaca minimalna jest ustalona osobno dla 45 zawodów i działalności.
- W ustalaniu płacy minimalnej, władze powinny wziąć pod uwagę:
- trzy osoby („jednostki konsumpcyjne”) będące na utrzymaniu jednego zarabiającego
- minimalne zapotrzebowanie energetyczne przeciętnego dorosłego człowieka w Indiach wynoszące 2700 kcal
- roczne zapotrzebowanie rodziny na odzież – 66 metrów materiału
- koszty czynszu za powierzchnię odpowiadającą minimalnemu zapotrzebowaniu metrażowemu rodziny zagwarantowanemu przez Rządowy Program ds. Mieszkalnictwa
- koszty paliwa, energii i innych mediów, które powinny być ustanowione na poziomie 20% płacy minimalnej
- koszty edukacji dzieci, opieki medycznej, minimum rekreacji (w tym koszty świąt, ceremonii etc.) w wysokości 25% płacy minimalnej
- aktualizację płacy minimalnej, która powinna mieć miejsce mniej więcej co pięć lat, w zależności od regionu.
PROBLEM
Płaca minimalna w Indiach nie osiąga poziomu godnej płacy.
Cytując indyjskiego pracownika: „ …
ceny rosną z dnia na dzień, a nasze zarobki nie. Jesteśmy zmuszeni do zakupów gorszej jakości ziarna niespełniającego odpowiednich norm z lokalnych sklepów. To ma negatywny wpływ na nasze zdrowie, ale nie mamy wyboru”.[iii]
Problem z przestrzeganiem regulacji dot. płacy minimalnej
Płaca minimalna w Indiach nie jest efektywnie wprowadzana w życie. Powszechne lekceważenie istniejących regulacji dotyczących płac pozbawia pracowników ich ustawowych praw, a wynagrodzenie „na rękę” jest dużo niższe niż być powinno.
Potężne lobby przemysłowe w Indiach skutecznie blokuje wprowadzenie w życie przez Ministerstwo Pracy regulacji dotyczących płac, często tłumacząc niemożność zapłaty płacy minimalnej rosnącymi kosztami produkcji i spadającymi zyskami. W rezultacie regulacje dotyczące płacy minimalnej w Indiach są raczej fikcją, niż efektywnym narzędziem w dążeniu do zapewnienia godnych płac.
Nadmierny czas pracy
Ogromna liczba nadgodzin jest problemem starym jak sam przemysł. Jednocześnie zmniejszenie ilości godzin pracy to jedno z pierwszych zagadnień poruszonych przez społeczność międzynarodową w temacie praw pracowniczych. Konwencja Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca czasu pracy z 1919 r. (Nr 1) ustala 48 godzin tygodniowo jako maksymalny czas pracy (bez nadgodzin). Bardziej współczesne konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy propagują raczej 40 godzinny tydzień pracy. Idea wprowadzenia z góry limitów w czasie pracy służy „zapewnieniu bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy oraz wystarczającej ilość czasu przeznaczonego na odpoczynek i relaks między zmianami”. Niemniej jednak w Indiach, jak w większości krajów azjatyckich, pracownicy przemysłu odzieżowego są zmuszani do pracy w nadgodzinach w celu zarobienia kwoty wystarczającej na przeżycie.
Pracownicy często nie mają innego wyboru niż znosić długie godziny pracy, ponieważ standardowe wynagrodzenie za 8-godzinny dzień pracy nie wystarcza na zaspokojenie podstawowych potrzeb i utrzymanie rodziny. Z drugiej strony długi dzień pracy nie pozostawia czasu na edukację, zajęcia domowe, wychowywanie dzieci, rozrywkę i inne aktywności.
Nadmierna ilość nadgodzin ma negatywny wpływ na zdrowie pracowników. Zmniejszenie liczby godzin snu, brak dostępu do świeżego powietrza czy promieni słonecznych uniemożliwia regenerację sił po przepracowanym dniu.
STUDIUM PRZYPADKU
Narodowy Trybunał Społeczny
W 2012 r. w Bangalore odbył się Narodowy Trybunał Społeczny ds. Godnej Płacy jako Fundamentalnego Prawa dla Pracowników Indyjskiego Przemysłu Odzieżowego. Zebrali się na nim pracownicy przemysłu odzieżowego z całego kraju oraz organizacje pozarządowe i związki zawodowe, a także niektóre marki odzieżowe lokujące produkcje w tym kraju.
W trakcie spotkania pracownicy z Gurgaon opowiadali o liczbie nadgodzin sięgającej nawet do 200 godzin w miesiącu
Narender, krawiec, donosił, że w samym szczycie sezonu „pracownicy muszą wyrobić 7-8 nadgodzin każdego dnia, podczas gdy poza sezonem liczba nadgodzin waha się między 2 a 4 dziennie”.
Niskie płace zmuszają do wyrabiania wielu nadgodzin.
[iv] Stają się one obowiązkowe, gdyż większość pracowników potrzebuje ich do uzyskania wynagrodzenia starczającego na przeżycie, ale i przymusowe, gdyż odmówienie ich przyjęcia wiąże się z ryzykiem utraty pracy.
Firmy traktują nas jak niewolników, zwykłych niewolników", zeznał inny indyjski pracownik. "Jeśli odmówisz wyrabiania nadgodzin, zostaniesz sponiewierany i wykopany z firmy”.
Podczas gdy indyjskie prawo ogranicza liczbę nadgodzin w sektorze odzieżowym do maksymalnie 2 dziennie, pracodawcy wprowadzają w błąd audytorów, ukazując 10-12 godzin pracy na odcinkach wypłat otrzymywanych przez pracowników. W rzeczywistości kończą oni prace po prawie 16 godzinach każdego dnia.
Verma, krawcowa, twierdzi: „Kończę pracę wyrobiwszy o wiele za dużo nadgodzin. Czuję się do nich zmuszana – to jedyna droga, bym mogła zarobić jakieś dodatkowe pieniądze. Informacja o rzeczywistej liczbie nadgodzin nie jest dostępna dla zleceniodawcy czy rządu, ani nie ma o niej wzmianki na listach płac”.
[i] Wszystkie dane wyliczone na podstawie kursu walutowego z dnia 3.10.2013
[ii] Bank Światowy (2012) ‘Sewing Success? Employment, Wages, and Poverty following the End of the Multi-fibre Arrangement’, Washington DC., s. 60, tabelka 3.5
[iv] Narodowy Trybunał Społeczny ds. Godnej Płacy jako Fundamentalnego Prawa dla Pracowników Indyjskiego Przemysłu Odzieżowego, Bangalore, 22-25 listopada 2012, s. 6.
